کیهانشناسان دریافتهاند که مناطق نیمهخالی فراوانی در فضای کیهان مانند حبابهای آبصابون، به وجود آمده و محو میشوند.
خلاهای کیهانی که برخی تا ۵۰ مگاپارسک (۱۶۳ میلیون سال نوری) میرسند، حفره هایی در داربست کیهان (شبکهای از مادهی تاریک و کهکشانها)، هستند.
پیش از این تصور میشد که این گلولههای نیمهخالی، به صورت متوسط،ونسبت به کل کیهان، ایستا هستند؛ چراکه گرانش شان برای برهمکنش و کشیدن یکدیگر بسیار ضعیف است و تنها با انبساط عالم، کشیده میشوند.
بنابر گفتههای دیگو لامباس، کیهانشناسی از دانشگاه ملیکوردوبا در آرژانتین، وهمکارانش، خلاهای کوچک به یکدیگر فشرده میشوند، وبزرگترها، کمچگالتر گشته وبزرگتر میشوند. اومیگوید: «یافتن چنین جابجاییهای عظیم وهمدوسی بسیار غافلگیرکننده بود.»
شبکههای صابونی
لمباس و همکارانش در شبیهسازی های خود، بابه کاربستن دادههای به دست آمده از بررسیهای تلسکوپ های زمینی، ۲۴۵خلا را در نظر گرفتند. این گروه دریافتند که تندی حرکت این خلاها میتواند۳۰۰ تا۴۰۰ کیلومتر بیشتر یا کمتر از اندازهای باشد که انبساط عالم سبب میشود.
این پژوهشگران، روز دوم اکتبر، نسخهی اولیهی یافتههایشان را در arXiv قراردادهاند؛ این کار در اولین شمارهی Monthly Notices of the Royal Astronomical Society Letters چاپ خواهد شد.
مارک نیرینک، کیهانشناس ازدانشگاه جان هاپکینز، درمریلند، میگوید: «دراین کار، افزون بر حرکت خلاها، علت این جابجاییها نیز بررسی شده است.»
او میگوید :«خلاهای کوچکتری که به یکدیگر میرسند، نیز چنین رفتاری دارند؛ چراکه در بخشهایی از شبکه جای گرفتهاند که چگالی بالاتری نسبت به متوسط دارند.»
گرانش میتواند علت به هم پیوستن و از بین رفتن این مناطق باشد. خلاهای بزرگتر تمایل دارند در مناطقی از شبکه قرار گیرند که چگالی پایینتری دارند؛ اینگونه، و به سبب گرانش، تکههای همسایه، دور از یکدیگر نگاه داشته میشوند.
نگاهها به آسمان
رینواندو ویگارت، کیهانشناسی از دانشگاه گرونینگن، درهلند، که خلاها را مطالعه میکند، تنها درشبیهسازی۲ جنبشها را مشاهده کردهاست. او میگوید: «جالب است که لمباس و گروهش نیز به دنبال همان اثر، در شواهد مشاهداتی the Sloan Digital Sky Survey هستند.»
لمباس میگوید: «بررسیهای آسمانی آینده، با اندازهگیریهای دقیقتر، بر روی تندی گروههای بزرگتری از خلاها، میتوانند در سنجش مدلهای دگرگونی ساختارهای کیهانی، ثمربخش باشند. اوهمچنین میافزاید: ساختارهای بزرگ مقیاس کیهان، برای رشد، افزون بر کهکشانها، گاز و مادهی تاریک، باخلاها نیز در میآمیزند.»
واندو ویگارت معتقد است، برخلاف بـُرههای کهکشانی ومادهی تاریک که انتخاب سنتی پژوهشگران برای مطالعه و بررسی دگرگونی کیهان بودهاند، خلاها ویژگیای کلیدی دارند؛ آنهامادهی اندکی دارند و فیزیکشان ساده است؛ همچنین در آنها، انرژی تاریک ــ چیزی شگفت انگیز که بر نرخ گسترش کیهان می افزاید ــ قدرت برتر است. مستقل از این که کشش انرژی تاریک بر کیهان، ثابت باشد یا تابع زمان، میتوان رد آنرا در بسیاری از ویژگیها مانند تندی خلاها، یافت.
واندو ویگارت میگوید: «اینکار شواهد بیشتری به دست میدهد که خلاهای شگفتانگیز، اطلاعات مهمی، دربارهی کیهان و فرآیند تشکیل کهکشانها، در دل دارند.»
منبع:
http://www.nature.com/news/vast-cosmic-voids-merge-like-soap-bubbles-1.18583