آزمایش نوترینوی مکعب یخی، با استفاده از زمین بعنوان فیلتر نوترینو، ادعای خود مبنی بر آشکارسازی
نوترینوهایی که از شتابدهندههای قدرتمند نجومیِ خارج از کهکشانِ ما میآیند را تقویت
میکند.
بعنوان
آزمایشی منحصر به فرد در نوع خود، آشکارساز نوترینوی مکعب یخ در قطب جنوب اکتشاف
خلاقانهی خود را تصدیق میکند. سال گذشته، اعضای تیم تحقیق، 37 نوترینویِ انرژی
بالا را گزارش کردهاند که به نظر میآید اکثر آنها از شتابدهندههای قدرتمند
کیهانی در آنسوی کهکشان راه شیری سرچشمه گرفته باشند. اکنون محققان چنین ادعایی را
توسط بررسی مجموعهای مستقل از نوترینوهایی که ممکن است توسط منابع برون کهکشانی
ایجاد شده باشند، تقویت کردهاند. همچنین، برخلاف آنچه در گذشته به دست آمده بود، منشا
این ذرات عمدتا آسمانِ شمالی است.
آشکارساز
مکعب یخی، آرایهای متشکل از 5160 سنسور حساس نوری دارد که در محفظهای یخی به
ابعاد یک کیلومتر مکعب در یخهای قطب جنوب آویخته شده است. این آشکارساز موفق شد نوترینوها
را بصورت غیر مستقیم مشاهده کند. این کار توسط بررسی ذرات بارداری که از برخورد
اتمها در محفظهی یخی ایجاد شدهاند، صورت میگیرد. همانطور که مشاهده میشود که میونها ردّی
از تابشِ خطی ایجاد میکنند در حالیکه پروتونها و هادرونهای دیگر آبشار کروی شکل
بر جای میگذارند.
در
بررسیهای قبلی، رویدادها هنگامی شمارش میشدند که در داخل آشکارساز رخ دهند. که
در نتیجهی آن تعدادِ سیگنالهای خطا از میونهای تابش کیهانی کاهش مییافت.
محققان اکنون از قید این محدودیت رها شدهاند. آنها تنها مسیر میونهایی را میشمارند
که جهتشان بیانگر آن باشد که از آسمان شمالی و همچنین از سوی زمین آمدهاند. بدین
ترتیب، سیاره مانند یک فیلتر برای میونهای تابش کیهانی عمل میکند که بر خلاف
نوترینوها، احتمال آنکه بتوانند بصورت دست نخورده از زمین عبور کنند کم است.
اعضای تیم 21 نوترینو (که اغلب نوترونوی میون هستند) گزارش کردهاند که انرژی آنها
بین 100 تا 1700 ترا الکترون ولت تخمین زده شده است. چنین شاری طبق آنچه از نوترینوی
اتمسفری انتظار میرفت، مناسب است و با آنچه آشکارساز از آسمان جنوبی میبیند مطابقت
دارد.
منبع :
http://physics.aps.org/synopsis-for/10.1103/PhysRevLett.115.081102
نویسنده خبر: هلیا هوشمند