فيزيكدان ذرات ژاپني-آمريكايي، يوشيرو نامبو، پنجم جولاي در سن 94 سالگي درگذشت.
نامبو برنده نيمي از جايزه نوبل فيزيك سال 2008 بود و بقيه جايزه به طور مشترك به ماكوتو كوباياشي و توشيهيدا ماسكاوا رسيد. نامبو اين نصف جايزه را به خاطر كشف چگونگي اعمال شكست خودبخودي ابرتقارن در فيزيك ذرات در 1960، دريافت كرد.
يوشيرو نامبو: 2015-1921
او هنگامي كه در حال كار بر روي این مطلب بود که چگونه نقض تقارن خودبخودي ميتواند مواد را تبديل به ابررسانا كند به اين دستاورد بزرگ رسيد. تحقيق نامبو مشوقي براي پيتر هيگز، فرانسويس انگلرت و سايرين در دهه 1960 شد تا مكانيسمي نظري براي بوزون هيگز ارائه دهند؛ ذرهاي كه در 2012 در برخورد دهنده بزرگ هادروني (LHC) كشف شد.
يك سال بعد، هيگز و انگلرت جايزه نوبل فيزيك 2013 را به خاطر نظريهاي كه، بر مبناي ايدههاي نامبو، وجود ذره هيگز را پيشبيني ميكرد بردند. هيگز در سال 2004 در مصاحبهاي با Physics World به اثرگذاري نامبو اشاره كرد: «اگر چه در اين مورد نام من بر سر زبانهاست ولي اين نامبو بود كه نشان داد جرم فرميونها چطور به روشي مشابه با تشكيل گاف انرژي در ابررساناها به وجود ميآيد».
فرانك ويلچك Frank Wilczek از مركز فناوري ماساچوست (MIT) در مورد جايزه نوبل نامبو به Physics World گفت: «كار نامبو ذهنيتي بود كه فراتر از زمان خود قرار داشت». ويلچك كه در 2004 جايزه نوبل فيزيك را مشتركاً به خاطر كارش بر روي برهمكنشهاي قوي برده است اضافه كرد: «اين ايده ميگفت آنچه به نظر فضايي خالي ميرسد، با ديدي عميقتر در واقع محيطي است كه حركت مادهي قابل مشاهده را پيچيده ميكند».
نامبو در 18 ژانويه 1921 در توكيو به دنيا آمد و در دانشگاه امپريال توكيو بين سالهاي 1940 تا 1942 به تحصيل فيزيك پرداخت. سپس مانند بسياري از فيزكدانهاي نسل خودش به كاربردهاي نظامي رادار روي آورد. او در 1952 از دانشگاه توكيو دكترا (PhD) گرفت و قبل از آمدن به مركز مطالعات پيشرفته در پرينستون آمريكا، مدتي كوتاه در دانشگاه اوساكا سيتي كار كرد. نامبو در 1954 وارد دانشگاه شيكاگو شد و با كسب شهروندي آمريكا در 1970 باقي عمر تحقيقاتي خود را در آنجا سپري كرد.
منبع
Physicist who brought symmetry breaking to particle physics dies at 94
نویسنده خبر: مریم ذوقی