دیوید ایان اولیو (David Ian Olive) در سال 1937 میلادی (1316 هجری شمسی) در ادینبرگ، اسکاتلند به دنیا آمد. او تحصیلات دوره لیسانس را در اینبرگ به پایان رساند و در همانجا به فیزیک نظری علاقه‌مند شد. در آن زمان نیکلاس کمر (Nicholas Kemmer) تنها پروفسور فیزیک نظری در دانشگاه ادینبرگ بود. اما جان پولکینگهورن (John Polkinghorne) نیز به دعوت نیکلاس کمر در آن مقطع زمانی در ادینبرگ تدریس می‌کرد. دیوید با تشویق پولکینگهورن وارد کمبریج شد و تحصیلات خود را در مقطع دکتری تحت نظارت جی سی تیلور (J.C. Taylor) به پایان رساند. موضوع رساله‌ی دکتری او نظریه (Unitarity and S-Matirx ) بود. او مدرک دکتری خود را درسال 1963 میلادی (1342 هجری شمسی) دریافت کرد. این تاریخ در کمبریج مقارن بود با شکل‌گیری دپارتمان ریاضیات کاربردی و فیزیک نظری (DAMTP)، که در سالهای بعد به شهرت جهانی رسید.

پس از دکتری دیود در مراکز زیر همکاری داشت:

·         استادیار در DAMIP در سالهای 1965-1971 (1344-1350 هجری شمسی)

·         عضو گروه نظری CERN در سالهای 1971-1977 (1350-1357 هجری شمسی)

·         دانشیار در Imperial College در سالهای 1977-1992 (1356-1371 هجری شمسی)

·         استاد فیزیک نظری در دانشگاه Swansea  در سالهای 1992-2002 (1371-1381 هجری شمسی)

وی در سال 2003 بازنشست شد و در شهر کوچک بارتن در نزدیکی کمبریج اقامت گزید. وی مکرراً در فعالیتهای DAMPT شرکت می‌کرد. او روز چهارشنبه 7 نوامبر سال 2012 در سن 75 سالگی درگذشت.

وی روی موضوعات زیادی در فیزیک نظری ذرات کار کرد که بارزترین آنها (ماتریس S تحلیلی، دوگانی، ابرتقارن، تک قطبی‌های مغناطیسی) هستند. آخرین نوشتار او احتمالاً مقاله‌ای با عنوان "دیراک و قدرت تفکر همه‌گیرش" بوده.[arxiv:arXiv: hep-th/0304133]

او در سال 1997 در ICTP  (مرکز تحقیقات بین‌المللی فیزیک نظری) مشترکاً با پیتر گودارد (Peter Goddard) جایزه دیراک را برد.

من هم‌زمان با شروع تحصیل در مقطع دکتری در Imperial College لندن، دیوید را در تابستان سال 1977 ملاقات کردم. او اخیراً از CERN به لندن آمده بود و قبول کرد که راهنمایی پایان‌نامه مرا به عهده بگیرد. من روی ابرتقارن و سالیتن‌ها کار کردم و از آن تز دو مقاله دارم که هنوز گاهی به آنها ارجاع داده می‌شود.

دیوید خیلی خجالتی و در عین حال رک بود و درک عمیقی از فیزیک داشت. از دیگر دانشجویان دیوید که من می‌شناسم Edward Corrigen ، Neil Turok و David Sco هستند. به عنوان استاد راهنما شخصیت جالبی داشت. یک روز پس از چند ماه محاسبه‌ی مشکل مرا به دفتر خود خواند که نتایج محاسبه را توضیح دهم. تقریباً دو ساعت پای تخته نوشتم و توضیح دادم، وی در سکوت مطلق فقط گوش می‌داد. بالاخره محاسبه پایان یافت و او گفت «چه جالب، نمی‌دونستم اینطوری هم میشه این محاسبه را انجام داد.»

شاهین روحانی

استاد فیزیک دانشگاه صنعتی شریف

و

پژوهشگاه دانش‌های بنیادی