روزنامه جوان با دکتر محمد قدسی، استاد مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف و یکی از مؤسسان وبلاگ «استادان علیه تقلب»، مصاحبهای درباره تقلب علمی در دانشگاهها کرده است که بخشهایی از آن را میخوانید. البته آقای دکتر قدسی با عنوانی که در روزنامه جوان چاپ شده است موافق نبودند که بنا به پیشنهاد ایشان عنوان خبر تغییر کرد.
دانشگاهها بنا به دلایل مختلف، تعداد زیادی دانشجو در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری پذیرش میکنند و در عین حال، همین دانشگاهها، چاپ مقاله را برای فارغالتحصیلی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری ضروری میدانند.
ارتقای استادان نیز بر کمیت مقاله تأکید دارد.
تعداد زیاد مقاله، برای دانشگاهها و وزارت علوم نیز باعث افتخار آنهاست.
نتیجه اینکه شاهد تعداد وسیعی از مقالات کماعتبار در مجلات کماعتبارتر هستیم. به این دلیل که دانشجویی میخواهد فارغالتحصیل شود، استادی میخواهد ارتقا بگیرد یا تعداد آمار مقالات دانشگاه بالا رود.
در برخی موارد، فردی که مقاله یا پایاننامه برایش نوشته میشود حتی از موضوع اطلاع و به آن اشراف و تسلط ندارد. ممکن است مقاله یا پایاننامهای که فرد میخرد و به استادش ارائه میدهد، کپی کاری از یک اثر علمی نباشد و واقعاً یک نفر آن را نوشته باشد، اما آن یک نفر، این دانشجو نیست. این کار هم یکی دیگر از نمونههای تخلف و سرقت علمی است.
متأسفانه وزارت علوم رشد علمی را با تعداد مقالات مترادف میداند. در حالی که کیفیت مقالات در رشد علمی، شاخص مهمتری است و این را میتوان از اعتبار مجلهای که مقاله در آن چاپ شده، کیفیت و تعداد داوری، و نیز از تعداد ارجاعاتی که به هر مقاله شده، تا حدودی تعیین کرد. تعداد پتنتها، تعداد تولیدکنندگان علم، و افراد فرهیخته در هر کشور، تعداد افتخارات معتبر علمی جهانی، و نیز ارتباط و پیوند دانشگاهها و پژوهشها با صنعت، از دیگر پارامترهای سنجش رشد علمی است. با مقررات فعلی، استاد برای احراز شرایط مقررات ارتقا، دانشجو برای فارغالتحصیلی و وزارت علوم برای افزایش شیب منحنی رشد علمی موهومی، به دنبال افزایش آمار مقالات هستند. بنابراین هر سه در گسترش دامنه تخلفات علمی سهم دارند.
مهم ترین آسیب این تخلفات، تخریب اخلاق علمی در جامعه دانشگاهی کشور و بین دانشجویان و استادان است.
متأسفانه آییننامه یا قانون قاطع و بازدارندهای وجود ندارد که در صورت کشف تقلب و اثبات آن، در هیئتی در دانشگاهها یا وزارت علوم، متقلب را از مزایای موضوع تقلب یا حتی فارغالتحصیلی و ادامه تحصیل محروم کند یا ارتقای استاد را پس بگیرد.
حامیان سایت «استادان علیه تقلب» نامه
ای را دوبار با امضای حدود 100 نفر از استادان برجسته به وزیران وقت علوم و آموزش پزشکی دولت
های نهم و دهم فرستادند و در آن گزارش
هایی از گسترش موارد تقلب در جامعه علمی ارائه کردند و پیشنهاد دادند تا دفاتری در این دو وزارتخانه تأسیس شود که با همکاری قوه قضائیه ادعاهای تقلب علمی را بررسی و قضاوت کنند، که متأسفانه هیچ پاسخی به این نامه
ها داده نشد. ...
شرح کامل گفتگوی جذاب و خواندنی خانم نفیسه ابراهیمزاده انتظام با آقای دکتر محمد قدسی را در
اینجا بخوانید.
نویسنده خبر: سمانه کیایی