اماماو Oumuamua اولین جسم میان ستاره ای است که در منظومه شمسی یافت شده است. این جسم عجیب سال پیش توسط تلسکوپ و دوربین های پروژه PanSTARRS که از هاوایی آسمان را می کاود، کشف شده است. اماماو که در زبان هاوایی به معنی پیش آهنگ است، با سرعت و مداری غیر عادی در منظومه شمسی یافت شده و در حال ترک آن است. بحث و بررسی در مورد منشا و ویژگی های این جسم خارجی که شبیه دنباله دارهای کلاسیک نیست همچنان ادامه دارد.

طرح واره ای هنرمندانه از اماماو Oumuamua

در مقاله جدیدی که توسط شموئل بیالی Shmuel Bialy, و آبراهام لوئب Abraham Loeb در مجله Astrophysical journal letter در حال چاپ است، ادعا شده که شتاب غیرعادی این جسم خارجی ( نسبت به شتابی که از میدان گرانشی خورشید انتظار داریم) با عکس مجذور فاصله تا خورشید متناسب است و با فشار تابشی خورشید قابل توجیه است. اگر چه اماماو یک دنباله دار فعال نیست و دنباله ای از یخ ذوب شده به خاطر گرمای خورشید را همراه خود ندارد.

اما چرا رصد اماماو می تواند بسیار هیجان انگیز باشد؟ آبراهام لوئب، رئیس بخش اختر فیزیک دانشگاه هاروارد، در مقاله عمومی در سایتیفیک امریکن ، موجودات فرازمینی را به اماماو ربط داده است. اما داستان چیست؟

انریکو فرمی فیزیکدان مشهور، متناقض نمایی به اسم خود دارد. متناقض نمای فرمی بدین ترتیب بیان می شود که چرا "ما موجودات فرازمینی را نمی بینیم؟" اگر کهکشان راه شیری از ده به توان یازده ستاره تشکیل شده باشد، تعداد قابل توجهی از آن ها می توانند سیاره زیست پذیر داشته باشند و حتما تعدادی از آن ها می توانند میزبان موجودات هوشمندی باشند که پس از مراحل اولیه تمدن بتوانند به حدی پیشرفت کنند که کهکشان ما را به تسخیر خود درآورند. ولی چرا این موجودات را نمی بینیم؟ جالب این که مشاهدات اخیر ماهواره کپلر که یک هفته پیش به ماموریت خود پایان داد؛ نشان داده است که یک چهارم ستاره های کهکشان راه شیری می تواند سیاره قابل زیست داشته باشند.

اما جواب لوئب به متناقض نمای فرمی این چنین است؛ که تمدن های پیشرفته پس از یک دوران اوج به دست خود رو به زوال می روند، تغییرات اقلیمی، جنگ های هسته ای و بیولوژیک این تمدن ها را روبه نابودی خواهد کشاند و چه بسا زباله های فضایی و یا مصنوعات این تمدن ها در فضای بین ستاره ای پخش شوند و گاهی این مصنوعات در دام توری گرانشی منظومه شمسی قرار گیرد. ( این ایده توسط ماناسوی لینگام و لوئب در مقاله ای در Astronomical Journal به چاپ رسیده است.)

... و حال شاید اماماو یکی از این مصنوعات تمدن های از بین رفته مانند بادبان های خورشیدی باشد. جالب این است که انریکویز از دانشگاه برکلی و همکارانش در مطالعه ای با تلسکوپ رادیویی گرین بنک Green Bank Telescope – GBT ، اماماو را رصد کرده اند اما سیگنال با معنایی از این جسم خارجی در طول موج رادیویی که نشانه ای از یک فرایند مصنوعی ساخت موجود هوشمند باشد را نیافته اند.

در هرحال، مطالعه جدید بیالی و لوئب امکان این که اماماو یک مصنوع تمدن منقرض شده باشد را رد نمی کند. شاید با کشف اماماو ، علم باستان شناسی کیهانی آغاز شده باشد و شاید در آینده ای نزدیکتر از آن چه تصور می کردیم جواب سوال "آیا ما در کیهان تنها هستیم یا خیر؟ " را بیابیم.

نویسنده خبر: شانت باغرام