چکیده سخنرانی:

دنیا هیچ­گاه شگفت­‌انگیزتر و شاید"زیباتر" از امروز نبوده است. از رنج انسان­‌ها کاسته شده است، درمان بیماری­‌های کشنده آسان شده است. سفرها و رفت و آمدها، دیگر ماه­‌ها یا سال­‌ها طول نمی­‌کشد و در بسیاری حالت­‌ها اصلا نیازی به آن نیست. ابزارهای فراوانی در دسترس است، زندگی نسبت به صد سال پیش تغییر شگفت­‌انگیزی کرده است نه تنها از نظر مادی، بلکه رفتارهای اجتماعی و ارزش­‌های فرهنگی را هم دگرگون شده اند. این روند در حال پیش­رفت است و نقش فیزیک در این پویش بسیار برجسته. آنچه را که اکنون داریم فرآورده‌های شکوهمند رویاها، نوآوری­‌ها، کنجکاوی­‌های فردی و تجسم­‌های جمعیِ انسان­‌هایی اند که به نیازهای آینده­‌ی بشری زمان خود اندیشیدند. مردمان خلاقی که نه تنها می­‌توانستند تجسم کنند و رویا بپرورانند، به کنجکاوی­‌های خود پاسخ دهند، هم­چنین ایده­‌های خود را به چیزهای قابل لمس تبدیل کردند. تلاش آنان ساختن جهانی بود که در آن کرامت انسانی ارج گذاشته ­شود، از دشواری­‌های زندگی کاسته و شرایط زیست دلپذیرتری فراهم شود. این پیام هنوز با ما است. ما وام­دار پیشینیان خود هستیم. این وام را با الهام از آنان باید بپردازیم. اما چگونه؟

فیزیک و آموزش درست آن، بنا به سرشت خود، شاید پیروزمندترین رویکرد است؛ زیرا، آموزش فیزیک، آموزش اندیشیدن است. ذهن را برای اندیشیدن تحلیلی و سیستمی وامی­‌دارد. با آموزش فیزیک یاد می­‌گیریم که چگونه مسئله حل کنیم. این سبب می­‌شود که بتوانیم به تقریب هر مسئله­‌ی دیگری را هم تحلیل و حل کنیم. آموزش فیزیک، آموزش خردورزی است.

فیزیک بنیادی­‌ترین دانش بشری است. زبان فهمیدن رفتار طبیعت است. به بررسی و فهمیدن ماده و انرژی و برهم­کنش آن‌ها

می­‌پردازد. موضوع فیزیک، از ابعاد زیراتمی، از کوارک تا همه­‌ی عالم (کهکشان­‌ها) را دربرمی­‌گیرد. با این حال، قانون­‌های بنیادی فیزیک اندک اند و می­‌توان همه را در یک صفحه خلاصه کرد. همین یک صفحه، تصویر ریاضی زیبایی عالم را بازگو می­‌کند. هیچ دستاورد فناوری نمی­‌توان یافت که رد پای فیزیک را در آن ندید. فیزیک موتور اصلی تمدن بشری در گذشته و حال بوده است و در آینده هم چنین خواهد بود.

با این حال، آموزش فیزیک، به ویژه در ایران، از بیماری چند بعدی رنج می­‌برد و از داوطلب­‌های آن کاسته می­‌شود. در دانشجو و دانش­‌آموز حس کنجکاوی و لذت «فهمیدن» را بر نمی­‌انگیزد. موضوع­‌های آموزشی خسته کننده اند و ارتباط چندانی با زندگی ندارند. دشواری معلم و کتاب و شیوه­‌های آموزش و سیاست­‌گذاری سبب شده اند که ژرف­‌اندیشی از آموزش زدوده شود. در این گفتار برآنم تا گوشه­‌هایی از ریشه­‌ی این بیماری را بکاوم و بکوشم تا با پیشنهادهایی اندکی آن را بهبود بخشم.

ساعت ۳:۳۰ تا ۴: اخبار و مسابقه
ساعت ۴ تا ۵: سخنرانی