چکیده سخنرانی:
ویروس‌ها پرشمارترین موجودات تکثیرپذیر در زیست‌کره هستند و می‌توانند تمام اشکالِ حیاتِ سلولی را آلوده کنند. آنها ریزساختارهایی طبیعی با ابعادی بین چند ده نانومتر تا حدود یک میکرون‌اند که دارای ماده ژنتیکی (ژنوم)، توانایی تکثیر و فرگشت هستند. اگرچه این ویژگی‌های کلیدی در سلول‌های زنده نیز یافت می‌شود، اما آنچه ویروس‌ها را از سلول‌های‌ زنده متمایز می‌‌کند آن است که ویروس‌ها، توانایی تکثیر خودبه‌خود و بدون میزبان را ندارند. ماده ژنتیکی ویروس‌ها به صورت یک یا چند رشته مولکولی دِنا (دی.اِن.آ) یا رِنا (آر.اِن.آ) است که در دُرج یا پوسته‌‌ی پروتئینی نسبتاً سخت آنها احاطه شده است. دُرج پروتئینی، توانایی تحمل فشارهای بسیار بالا و در مواردی تا چند هزار اتمسفر را دارد. با وجود تنوع ژنتیکی و اندازه‌ای فراوان، ویروس‌ها‌ ساختارهای هندسی ساده‌ و تقارن‌های ریاضی مشخصی دارند. به عنوان مثال، دُرج پروتئینی ویروس‌های کُره‌گونی که حاویِ رشته مولکولی دِنا هستند، اغلب در شکل چندوجهی‌ منتظم با تقارن‌ بیست‌وجهی ظاهر می‌شود. در این سخنرانی، به مرور برخی ویژگی‌های جالب توجه کمّی و کیفی ویروس‌ها و ویژگی‌های تقارنی ساختار آنها می‌پردازیم. در ادامه، پیشرفت‌هایی را مرور می‌کنیم که در سال‌های اخیر از دیدگاه فیزیک ماده نرم و زیستی در این حوزه به‌دست آمده است. به عنوان مثال، خواهیم دید که در محیط خارج از سلول، ذرات ویروسی می‌توانند گستره متنوعی از فازهای ترمودینامیکی، همچون فاز‌های بلوری و بلور مایع را از خود بروز دهند که با نظریه‌های فیزیکی قابل توصیف است. فرایند تشکیل خودبه‌خودی دُرج پروتئینی ویروس‌های کره‌گون را نیز می‌توان با نظریه‌های گذارِ فازِ ‌نظم‌-بی‌نظمی در چارچوب پدیده‌شناسی لاندائو توصیف کرد. در پایان، نشان می‌دهیم که برهمکنش ذرات ویروسی با سطوحِ محیطی اطراف که در پالایشگرها و ماسک‌ها مؤثر است، در چارچوب فیزیک آماری و الکترواستاتیک شاره‌های کولنی قابل بررسی و پیش‌بینی کمّی است.

فیلم رویداد

برنامه:
۱۷:۰۰ خبر فیزیک (علی فرنودی)
۱۷:۲۰ سخنرانی
۱۸:۳۰ پايان

شرکت در این جلسه:
امکان شرکت در این جلسه به دو صورت وجود دارد:
◊ نخست امکان حضور در جلسه مجازی است. در پایان این جلسه شرکت‌کنندگان امکان طرح پرسش‌های خود را نیز خواهند داشت. ظرفیت شرکت در این روش بسیار محدود است و سایرین می‌توانند از روش دوم (مشاهده پخش زنده) استفاده کنند. برای شرکت در جلسه مجازی در زمان برگزاری به این نشانی
http://www.psi.ir/room/bashgah وارد شده و با کلیک روی گزینه میهمان، وارد اتاق شده و در آغاز ورود نام خود را به فارسی وارد کنید.
◊ روش دوم امکان مشاهده پخش زنده نشست است که در دو نشانی زیر به صورت هم‌زمان با برگزاری پخش خواهد شد:

aparat.com/socialpsi/live
www.psi.ir/live

مشاهده‌کنندگان پخش زنده در سایت آپارات نیز (درصورت داشتن حساب کاربری آپارات) امکان شرکت در بخش پرسش و پاسخ و طرح پرسش‌های خود را خواهند داشت. درصورتی که در سایت آپارات حساب کاربری ندارید می‌توانید به سادگی با استفاده از شماره تلفن همراه یا ایمیل خود و تایید آن در آپارت ثبت‌نام و حساب کاربری ایجاد کنید.