جلسه سی و دوم باشگاه فيزيک ميزبان دکتر يوسف ثبوتی استاد و رئيس مرکز تحصيلات تکميلی در علوم پايه زنجان بود.
در اين جلسه ابتدا دکتر ثبوتی سخنرانی خود را با عنوان
رصد خانه های مجازی
ايراد نمودند. در انتهای جلسه سخنرانی حاضرين سؤالات خود را مطرح و آقای دکتر ثبوتی به آنها پاسخ گفتند.
سپس طبق معمول هر جلسه در زمان استراحت حاضرين با يکديگر به گفتگو پرداخته و از زمينه های کاری و تحقيقاتی يکديگر با اطلاع شدند. در انتها نيز جلسه پرسش و پاسخ باشگاه برگزار شد و علاقه‌مندان به بحث درباره برخی مسائل ساده، زيبا و پايه‌ای فيزيک پرداختند.

در اينجا خلاصه‌ای از سخنرانی آقای دکتر يوسف ثبوتی در اين جلسه باشگاه فيزيک را می‌آوريم :

در طول سی سال گذشته گشايش تلسکوپها از ۱۲ - ۱۰ متر مربع در سال ۱۹۷۰ به قريب ۸۰۰ متر مربع در سال ۲۰۰۰ افزايش يافته است.
در همين بازه زمانی تعداد پيکسلهای سی سی دی‌ها از مرتبه صد مگا به چند ده ترا رسيده است. داده های نجومی آسمان را از پرتو گاما و ايکس گرفته تا امواج مرئی و فرو سرخ و راديويی می‌پوشانند.
در آستانه سالهايی هستيم که بتوان با تلفن به يکی از تلسکوپهای روباتيک سفارش رصد از گوشه مورد نظر آسمان را داد يا از پايگاه داده های نجومی بتوان چندين ترا بايت داده برای منظور خود به رايگان دريافت کرد.


سرازيری سيل داده‌های نجومی به پايگاههای اطلاعاتی و نياز و اشتياق به تجزيه و تحليل و نتيجه گيری از آنها جامعه نجومی جهان را با چالشهای جديدی روبه‌رو کرده است و در چند سال آينده فرهنگ و جامعه شناسی اين گروه از پژوهشگران را به طور بنيادی تغيير خواهد داد.

جستجوی همکاران بين المللی، کار مشترک از راه دور، رفع انحصار و لغو مالکيت معنوی از داده‌های نجومی در رأس اين تغييرات فرهنگی است.


از دو سال پيش جنبشی به نام رصدخانه‌های مجازی
( Virtual Observetory : VO ) در ميان اختر‌فيزيکدانان پيدا شده است. هدف از آنها دسته‌بندی و فهرست کردن داده های نجومی، ايجاد روشهای استاندارد انتقال آنها روی اينترنت و به رايگان در دسترس پژوهشگر يا گروههای پژوهشگر گذاشتن آنهاست.
تا کنون دوازده کشور استراليا، انگلستان، ايتاليا، آلمان، آمريکا، اتحاديه اروپا، روسيه، چين، ژاپن، کانادا، کره و هند تشکيل رصدخانه مجازی خود را اعلام کرده‌اند.
همه اينها در اتحاديه بين المللی رصدخانه‌های مجازی ( International Virtual Observetory Alliance : IVOA ) عضويت دارند و گروههای کاری علمی چندی با امکانات IVOA تشکيل شده‌اند.


رصدخانه‌های مجازی هنوز در مرحله تکوين و تشکيل هستند. صاحبان‌اطلاع چندی پيدا می‌شوند، ولی افراد يا گروه خاصی که متخصص و متبحر در امور رصدخانه‌های مجازی باشند هنوز به وجود نيامده‌اند.
نظر به همين خصوصيت و نظر به اينکه در مراکز پژوهش نجومی نيروی انسانی لازم برای تحليل و استفاده از داده‌ها ناکافی است، عرصه عرض اندام برای علاقه‌مندان و جويندگان فرصتهای پژوهشی و شرکای هم‌فکر بين‌المللی آماده است. برای اطلاعات بيشتر به نشانی زير مراجعه شود :