انجمن فيزیک ایران در سال ۱۳۱۰ تشکیل شد. بین سالهای ۱۳۱۰ تا ۱۳۲۰ عده معدودی از فیزیکدانان با راهنمایی دکتر محمود حسابی، جلساتی به عنوان جمعیت فیزیک و شیمی در آزمایشگاه فیزیک دانشکده علوم دانشسرای عالی تشکیل میدادند. فعالیت این عده بسیار محدود و منقطع بود و به تدریج و با گذشت زمان با این که تعداد فیزیکدانان کشور از سال ۱۳۲۰ به بعد روبه افزایش بود، به دست فراموشی سپرده شد.
بین سالهای ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ باهمت عدهای از فیزیکدانان کشور و با تشویق وزارت فرهنگ و آموزش عالی نخستین گامها در راه تشکیل انجمن فیزیک ایران برداشته شد. بر این اساس ۱۲ نفر از فیزیکدانان که اعضای هیأت مؤسس انجمن فیزیک ایران را تشکیل میدادند با سرپرستی آقای دکتر آزاد، اساسنامه انجمن را تنظیم کردند و این اساسنامه در تاریخ ۲۴ اردیبهشت ۱۳۴۲ با یک مقدمه، ۴۲ ماده، و ۹ تبصره به تصویب هیأت مؤسس رسید. اعضای هیأت مؤسس عبارت بودند از آقایان: علی اصغر آزاد، اردشیر اردلان، پرویز اسدی، بیوک الستی، ماشاالله پورمنصوری، یوسف ثبوتی، کمالالدین جناب، کامبیز سینا، مصطفی شهرتاش، محمود عرب اوف، محسن علوینژاد و نصرتالله واحدی فربدی. با کوشش این هیأت نخستین «سمینار آموزش فیزیک در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی» با ریاست آقای دکتر محمود حسابی برگزار شد. در پایان این سمینار نخستین مجمع عمومی انجمن فیزیک ایران تشکیل شد و هیأت مدیره انجمن انتخاب شدند (۲۳/۲/۱۳۵۱). انجمن در آن زمان ۴ کمیته آموزش، نیروی انسانی، مالی و اداری، و پژوهش داشت. هر یک از کمیتهها دارای سه نفر عضو و یک نفر مخبر بود که نفر اخیر گزارش فعالیتهای کمیته خود را به انجام میداده است. با کوشش انجمن فیزیک در اسفند ۱۳۵۲ نخستین کنفرانس علمی و پژوهشی فیزیک در باشگاه بانک سپه در تهران برگزار شد.
در اسفند ماه سال بعد (۱۳۵۳) نیز دومین کنفرانس علمی و پژوهشی فیزیک ایران به مدت ۲ روز در دانشگاه ملی (شهید بهشتی) تشکیل شد. در این کنفرانس ۲۳ مقاله تخصصی در زمینههای مختلف فیزیک ارائه شد. انجمن فیزیک در سال ۱۳۵۵ به عضویت «شورای ملی انجمنهای علمی ایران» درآمد.
در دوران انقلاب اسلامی و در سالهای نخستین پس از آن، انجمن فیزیک ایران از فعالیت باز ایستاد. در این دوران برخی از فیزیکدانان علاقهمند ضرورت ایجاد مرکزی به منظور ارتباط بین اساتید و مراکز تعلیم و تحقیق را در سراسر کشور احساس میکردند و سرانجام با همت ایشان مقدمات تجدید حیات دوباره انجمن فراهم آمد. در نخستین کنفرانس فیزیک ایران پس از انقلاب که در سال ۱۳۶۳ با همت مسؤولان مرکز نشر دانشگاهی در تهران تشکیل شد، کمیتهای با سرپرستی آقای دکتر رضا منصوری مسؤول پیگیری امور انجمن و مجمع عمومی شد. به این ترتیب در کنفرانس فیزیک سال بعد (۱۳۶۴) نخستین مجمع عمومی پس از انقلاب تشکیل شد..
نویسنده مطلب: علی مسچیان