درفاصله  87000 سال نوری از ما خوشه ستاره پرجرمی  به نام  مسیه 54 (Messier 54)  وجود دارد (خوشه در شکل زیر نشان داده شده است). این خوشه ستاره ای  همانند معدن طلا برای منجمان می ماند. مطالعه این خوشه و جمعیت ستاره ای آن اطلاعات گرانبهایی در مورد خوشه ها و تحول آن ها به دست می دهد.

اخیرا یک تیم بین المللی  به نام مایندستپ  به مطالعه ای این خوشه ستاره ای پرداخته و 67 ستاره متغیر جدید کشف کرده است.  جالب توجه است که  سهراب راهوار از دانشکده فیزیک  دانشگاه صنعتی شریف عضو این گروه بین المللی است.

یافته های این گروه تحقیقاتی در وبگاه ارشیو https://arxiv.org/abs/1605.06141 موجود است و در مجله نجوم و اخترفیزیک Astronomy & Astrophysics چاپ خواهد شد.

این تیم تحقیقاتی به رهبری روبرتو فیگویرا جیمز از رصدخانه جنوبی اروپا  European Southern Observatory –ESO از تلسکوپ 1.54 متری دانمارکی که در رصدخانه ESO در لاسیا شیلی است استفاده کرده است. این تیم  قسمت مرکزی M54  را  نورسنجی بسیار دقیق انجام داده است و نمودرا نوری 1405 ستاره را آنالیز کرده و 67 ستاره متغیر جدید را کشف کرده است.

از این 67 ستاره متغیر 30 ستاره از نوع RR – Lyrae است، 21 ستاره دوره تناوب بلند نامنظم دارد. 3 ستاره شبه منظم است یکی از ستاره از نوع W Virgins  است یکی از آن ها دوتایی اختفایی است و 11 ستاره در دسته بندی های قبلی قرار ندارد.

ستاره های RR – Lyrae جز رشته تپنده افقی و مربوط به ستاره های کلاس طیفی A و F  می باشند.  جرم آن ها حدود  نیم جرم خورشید است. این ستاره ها به عنوان شمع استاندارد برای اندازه گیری فواصل فراکهکشانی استفاده می شود.

به گفته جیمز و همکارانش جالب ترین کشف میان 67 ستاره جدید، تک ستاره  W Virgins  است که  الگوی تغییر این ستاره با سایر ستاره های کشف شده همخوانی ندارد. دامنه این ستاره 14.8 روز است و قدر آن 0.71 می باشد. این تنها ستاره  جدیدی است که در سمت آبی نمودار قدر-رنگ و دورتر از رشته غول های سرخ قرار دارد.

محققان نتیجه گیری می کنند که یافته های جدید آن ها به خصوص کشف متغیرهای  RR – Lyrae نشان می دهد  که خوشه مسیه 54 از نوع استرهوف میانی intermediate Oosterhoff type است. این نوع خوشه ها از قدیمی ترین خوشه های ستاره ای هستند و سنی تقریبا برابر با سن عالم دارند.

منبع خبر:  phys.org