شرح خبر

متراکم ساختن سریع سیلیکا تا فشار ۳۶ گیگاپاسکال و بالاتر، این ماده را از یک مادهی بیشکل به یک بلور چهاروجهی تبدیل میکند.

دیاکسید سیلیکون (SiO2) که به سیلیکا معروف است، مدلی است برای مطالعهی چگونگی تغییر مواد بیشکل وقتی تحت تاثیر فشارهای بالا قرار میگیرند. با این حال برخلاف دههها آزمایش، پژوهشگران هنوز به طور دقیق موفق نشدهاند فازهای مختلف فشاربالایی را که در آن گذارهای دیاکسید سیلیکون تحت تراکم سریع به خود میگیرند را تعریف کنند. در آزمایشهای جدیدی که توسط ، سالی جون تریسی (Sally June Tracy) از دانشگاه پرینستون در نیوجرسی و همکارانش انجام شده، با استفاده از تراکم شوکی در یک سینکروترون اشعهی ایکس، تبدیل SiO2 از یک مادهی بیشکل به یک بلور در فشار ۳۶ گیگاپاسکال را مشاهده کردهاند. آنها همچنین ساختار فاز بلوری را که در کمتر از یک میلیثانیه تشکیل میشود، را تعیین کردهاند. این نتایج مدلهای برخورد و انفجار شهابسنگها را در پوستهی زمین، جاییکه SiO2 فراوانترین اکسید است، بهبود میبخشد.


S. J. Tracy et al., Phys. Rev. Lett. (2018)

تریسی و همکارانش «گلولههای» پلاستیکی را بر یک برهی شیشهی SiO2 شلیک کرده و بر تغییرات ساختار ماده با استفاده از پراکندگی اشعهی ایکس نظارت کردهاند. این تیم با تغییر سرعت گلولهها، فشار موج شوکی ایجاد شده در نمونهی SiO2 را با برخورد گلولهها کنترل کردهاند. در فشارهای پایینتر از ۳۴ گیگاپاسکال هیچ پیکی در دادهها مشاهده نمیشود که نشان میدهد ماده، شیشهای باقی میماند. در فشارهای ۳۶ گیگاپاسکال و بالاتر پیکهای تیزی دیده شدهاند که نشان از این دارد که این ماده به یک بلور تبدیل شده است. با مقایسهی دادههای تجربی و پیشبینیهایی از شبیهسازیها که این تیم مشخص کردهاند، این فاز بلوری ساختار استیشوویت (stishovite) دارد؛ یک شکل چهاروجهی از SiO2 که معمولا در عمق گوشتهی زمین یافت میشود.

SiO2 سادهترین نوع در میان دیگر سیلیکاتها (مثل فلدسپارها و اولیوین) در لایههای زمین است. بنابراین این نتایج به پژوهشگران برای درک رفتار شوکی تراکمی سنگهای مایرید و مواد معدنی کمک میکند.

این پژوهش در مجلهی فیزیکال ریوی لترز انتشار یافته است.

منبع:



نویسنده خبر: بهنام زینال‌وند فرزین
کد خبر :‌ 2519

آمار بازدید: ۲۳۶
همرسانی این خبر را با دوستان‌تان به اشتراک بگذارید:
«استفاده از اخبار انجمن فیزیک ایران و انتشار آنها، به شرط
ارجاع دقیق و مناسب به خبرنامه‌ی انجمن بلا مانع است.»‌


صفحه انجمن فیزیک ایران را دنبال کنید




حامیان انجمن فیزیک ایران   (به حامیان انجمن بپیوندید)
  • پژوهشگاه دانش‌های بنیادی
  • دانشگاه صنعتی شریف
  • دانشکده فیزیک دانشگاه تهران

کلیه حقوق مربوط به محتویات این سایت محفوظ و متعلق به انجمن فیریک ایران می‌باشد.
Server: Iran (45.82.138.40)

www.irandg.com