وقتی ۴/۵ میلیارد سال پیش، ‌منظومه شمسی ما در ابتدای زمان پیدایش و شکل‌گیری خود بود، گروهی از سیاره‌های اولیه به دور خورشید می‌چرخیدند، برخی از آنها با هم یکی شده و بزرگ و بزرگ‌تر شدند، در حالی‌که بقیه آنها به قطعات ریزی تکه‌تکه شدند و برای سیاره شدن با هم رقابت می‌کردند. این قطعات تعداد بسیار زیادی گلوله های کیهانی درست کرد که برخی از آنها به‌صورت سیارک غنی‌ از کربن به‌دور خورشید می‌چرخیدند. اکنون تجزیه‌وتحلیل باقی‌مانده یکی از این سیارک‌ها، که در جو خرد شده و روی زمین سقوط کرده، این ایده را که آنها درواقع باقی‌مانده یکی از سیارک‌های زیاد منظومه شمسی خودی هستند، تقویت کرده است. برخی از این سیارک‌ها ممکن است به بزرگی عطارد یا حتی بزرگ‌تر از آن باشند.

شهاب‌سنگ‌های معروف به آلماهاتا سیتا، چندصد تکه سنگی که در سال ۲۰۰۸ در صحرای نوبیان سودان باریدند، شامل تعدادی قطعات با دانه‌های درشت و غنی از کربن معروف به Ureilite بود. در درون آن الماس‌های ریزی بود که احتمالا در زمان شکل‌گیری اندازه آنها به ۱۰۰ میلی‌متر می‌رسید. آنها حداقل ۱۰۰ برابر بزرگ‌تر از نانوالماس‌هایی بودند که وقتی قطعات سیارکی به‌هم برخورد می‌کردند، تشکیل می‌شدند و بسیار بزرگ‌تر از الماس‌هایی هستند که براثر چگالش بخار کربن در ابرهای گاز و غبار میان‌ستاره‌ای تشکیل می‌شوند. به‌جز این احتمال‌ها، یک پژوهش جدید نشان داده است که الماس‌های شهاب‌سنگ‌های آماهاتا سیتا پیش از آنکه سیارک با اجرام دیگر برخورد کند و به گلوله‌های کیهانی تبدیل شود، در اعماق یک سیاره اولیه بزرگ رشد کرده‌اند (تصویر بالا، برداشتی هنرمندانه از این برخوردها است).

بزرگی سیارک چقدر بود؟ حباب‌های کوچک سولفیدِ غنی از آهن در این الماس‌های شهاب‌سنگی سرنخ‌های کلیدی نشان می‌دهند. محققان در Nature Communications گزارش دادند که از آنجا که این مواد معدنی فقط در فشار بیش از ۲۰۰هزار برابر فشار در سطح دریا روی زمین، تشکیل می‌شوند، الماس‌ها باید در نزدیکی مرکز سیاره‌های اولیه‌ای به بزرگی عطارد یا کمی بزرگ‌تر از آن تشکیل شده باشند. نظریه دیگری می‌گوید: الماس‌ها فقط می‌توانند در بیرون هسته فلزی جرمی به‌اندازه مریخ یا بزرگ‌تر از آن تشکیل شوند.

منبع:

http://www.sciencemag.org/news/2018/04/diamond-studded-meteorites-came-collision-lost-planet

نویسنده: Sid Perkins