گزارش جلسه ۰۲۶ باشگاه فیزیک اصفهان
اصفهان
جلسه بيست و ششم
زمان: ۹۲/۸/۷
موضوع سخنرانی و سخنران اين جلسه
نسبيت عام عليه مكانيك كوانتمی
دکتر فرهنگ لران
دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده:
در مكانيك نيوتنی با تعيين وضعيت يك سامانه در هر لحظه از زمان نه تنها وضعيت دست‌گاه در آينده معلوم مي‌شود بل‌كه می‌توان وضعيت آن در گذشته را هم تعيين كرد. به اين معنا، اطلاعات مربوط به ساختار يك دست‌گاه نيوتنی در طول زمان حفظ می‌شود و قابل بازيابی ست. در مكانيك كوانتمی هم با دانستن تابع موج دست‌گاه در هر لحظه، می‌شود تابع موج گذشته‌ی آن را بازيابی كرد. به اين معنا، می‌توانيم ادعا كنيم كه در جهان ما اطلاعات گم و ناپديد نمی‌شود. فيزيك سياه‌چاله‌ها، اين نتيجه‌گيری را به چالش می‌كشد.
معلوم شده است كه سياه‌چاله‌ها آنتروپی دارند و مقدار اين آنتروپی هم با اندازه‌ی سطح افق روی‌داد آن‌ها متناسب است. چون اين آنتروپی ناصفر است بايد بتوانيم ريزحالت‌های نظير يك سياه‌چاله را شناسايی كنيم. همين‌طور بايد بفهميم چرا آنتروپی با سطح افق روی‌داد داده می‌شود در حالی كه در سامانه‌های متعارف، آنتروپی تابعی از حجم است.
هم‌چنين می‌دانيم كه يك سياه‌چاله‌ی منزوی، تابشی هم‌چون يك جسم سياه دارد و در اثر آن تابش به تدريج تبخير می‌شود. نتايج اوليه حاكی از اين بود كه فرآيند شكل‌گيری و تبخير يك سياه‌چاله با مكانيك كوانتمی نمی‌خواند و در طی اين فرآيند بخشی از اطلاعات گم می‌شود؛ اگرچه بحث بر سر درستی اين ادعا هنوز ادامه دارد.
در اين سخن‌رانی، پس از بررسی فرآيند شكل‌گيری سياه‌چاله‌ها در نظريه‌ی نسبيت عام اينشتين، ترموديناميك سياه‌چاله‌ها و مسأله‌ی اطلاعات را مرور می‌كنيم.

فایل سخنرانی دکتر لران:

slides

محل:‌ دانشگاه اصفهان- درب شرقی- ساختمان علوم يك- تالار شهيد باهنر.

برنامه:

17:00 سخن‌رانی: آقای دکتر فرهنگ لران،
دانشگاه صنعتی اصفهان

18:00 استراحت و پذیرایی،

‌18:20 پرسش ماه: آقای محسن امينی،
دانشگاه صنعتی اصفهان،

18:40 خبرنشست: آقای دكتر فرهاد شهبازی، دانشگاه صنعتی اصفهان،

19:00 پايان.

توجه ۱: اعضای باشگاه لطفاً برای حضور در باشگاه فیزیک کارت عضویت خود را به همراه بیاورند.

توجه ۲: علاقه‌مندان به عضویت یا تمدید عضویت برای سال ۱۳۹۲، لطفاً ۱۵ دقیقه قبل از شروع برنامه برای ثبت‌نام به میز انجمن در مقابل سالن همایش مراجعه کنند.


پرسش و پاسخ این جلسه:
وسایل لازم:
۱- فنجان
۲- نمک
۳- آب
۴- باطری
۵-آهنربای نعلی شکل بزرگ
۶-سیم رابط

سوال:‌
مقداری آب را داخل فنجان ریخته و تا جایی به آن نمک اضافه می‌کنیم که کاملاً اشباع شود. سپس فنجان را در بین دو قطب آهنربا طوری قرار می‌دهیم که میدان مغناطیسی حاصل از آن عمود بر کف فنجان باشد. یک سر یکی از سیم‌های رابط را به یکی از قطب‌های باطری، و سر دیگر را در مرکز فنجان (داخل آب نمک) قرار می‌دهیم. سیم دوم را نیز از یک سر به قطب دیگر باطری وصل می‌کنیم و سر دیگر سیم را در داخل محلول آب نمک و در نزدیکی‌های لبه‌ی فنجان قرار می‌دهیم. اگر اختلاف پتانسیل به مقدار کافی وجود داشته باشد، گرداب محلول آب نمک شکل می‌گیرد، چرا ؟
پاسخ:
با توجه به این که به آب، نمک اضافه کرده‌ایم پس از اعمال اختلاف پتانسیل الکتریکی، یون‌های موجود در محلول، عمل رسانش الکتریکی را انجام می‌دهند. این امر موجب حرکت ذره‌ی باردار در میدان مغناطیسی می‌شود. بنابراین انتظار می‌رود نیروی لورنتس وارد بر ذره‌ی باردار متجرک در میدان مغناطیسی، که هم بر راستای حرکت و هم بر راستای میدان عمود است، موجب حرکت گردابی محلول آب نمک شود.


خبرنشست این جلسه:

جایزه‌ی نوبل فیزیک 2013

جایزه‌ی نوبل فیزیک در سال 2013 به صورت مشترک به پیتر هیگز از کشور انگلستان و فرانس انگلرت از کشور بلژیک، به خاطر کشف نظری بوزون هیگز در سال 1964 اعطا شد. لازم به ذکر است که رابرت بروت همکار انگلرت نیز در این کشف سهیم بوده است ولی از آنجا که او در سال 2011 درگذشت، از این جایزه بی‌نصیب ماند (روحش شاد). سه نفر دیگر به نام‌های کارل هاگن، جرالد گورالنیک و تام کیبل نیز به صورت مستقل در همان سال به این کشف نایل آمدند ولی چون مقاله‌ی آن‌ها بعد از دو تای دیگر چاپ شد، آن‌ها نیز از این جایزه محروم ماندند.
بوزون هیگز آخرین قطعه‌ی جورچین مدل استاندارد ذرات بنیادی است که باعث جرم‌دار شدن لپتون‌ها، باریون‌ها و بوزون‌های پیمانه‌ای در این نظریه می‌شود. بدون این ذره بقیه‌ی ذرات فاقد جرم سکون می‌بودند و می‌بایست با سرعت نور حرکت می‌کردند، بنابراین امکان تشکیل اتم‌ها و مولکول‌ها وجود نداشت. مشاهده‌ی این ذره به خاطر بدون بار بودن و برهمکنش ضعیف، بسیار مشکل است. با این وجود، در سال 2012 در برخورد دهنده‌ی هادرونی در مرکز سرن و در انرژی 125 گیگا الکترون ولت، وجود آن تأیید شد.

2013-nobel-prize-for-physics

شما می‌توانید پاسخ پرسشهای مطرح شده در هریک از جلسات باشگاه فیزیک اصفهان را به نشانی پست الکترونیکی بفرستید. لطفاً در عنوان نامه خود به شماره جلسه باشگاه اشاره کنید.

مشاهده گزارش جلسه     
فهرست جلسات | باشگاه فیزیک اصفهان
پوستر این جلسه   (راهنمای چاپ)



حامیان انجمن فیزیک ایران   (به حامیان انجمن بپیوندید)
  • پژوهشگاه دانش‌های بنیادی
  • دانشگاه صنعتی شریف
  • دانشکده فیزیک دانشگاه تهران

کلیه حقوق مربوط به محتویات این سایت محفوظ و متعلق به انجمن فیریک ایران می‌باشد.
Server: Iran (45.82.138.40)

www.irandg.com